دتکتور گاز چیست؟
دتکتور گاز (Gas detector) ابزار الکترونیکی است که برای تشخیص و سنجش گازهای سمی، انفجاری و اشتعالی موجود در جو یک محیط، کاربرد دارد. این وسیله غلظت گازهای موجود در یک منطقه را پایش می‌کند و در صورتی که غلظت گاز به سطح خطرناک برسد، هشدار داده و ایمنی آن جو حفظ می‌شود.
دتکتور گاز با عناوین دیگری همچون: نشت‌یاب، ردیاب و آشکارساز گازی نیز شناخته می‌شود. آشکارسازهای گازی تجهیزاتی بسیار حساس هستند؛ چون گازهایی که قصد اندازه‌گیری غلظت آن‌ها را در محیط داریم، از جنبه‌های مختلفی مانند اشتعالی، انفجاری و یا سمی بودن بسیار خطرناک هستند.
دتکتور خانگی یا شهری
نشت یاب گاز خانگی یا Gas Detectors بیشتر جزو تجهیزات اعلام حریق (آتش نشانی) به شمار می‌روند که می‌توانند گاز شهری و طبیعی، مونوکسید کربن و کمبود اکسیژن را تشخیص دهند؛ در حالی که در آشکارساز های صنعتی می‌توانند علاوه بر این موارد، طیف بسیار گسترده‌ای از گازها را تشخیص دهد مانند: کلر، آمونیاک، اتان، پروپان، بوتان. طبق استاندارد NFPA-72 و 5839 BS استفاده از آشکار ساز گاز خانگی به خاطر ضرورت حفظ ایمنی الزامی است. همچنین برای هر منطقه نیاز به دستگاه تشخیص خاصی است مثلا: برای آشپزخانه از نشت یاب گاز طبیعی، آتش و دود استفاده می‌شود.
آشکارسازهای دود سنتی برای هشدار دادن به افراد داخل خانه از آتش سوزی طراحی شده‌اند تا همه بتوانند در مواقع ضروری از خانه خارج شوند. اما دستگاه‌های اعلام حریق و دود هوشمند می‌توانند به تشخیص آتش‌سوزی در خانه شما کمک کنند و با اطلاع‌رسانی زودتر از طریق گوشی هوشمند به شما یا آتش نشانی آسیب‌ها را به حداقل برسانند.
کاربردهای دتکتور گاز
اکثر صنایعی که بتوانید تصور کنید، از صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، نیروگاهی، آرد و غلات گرفته تا تولید مواد شیمیایی، به دتکتور نیاز دارند. هدف استفاده از دتکتور های صنعتی، بسیار وسیع است. مثلا پروپان یک گاز شدیدا اشتعال زاست و به همین علت، از دتکتور گازی برای شناسایی و جلوگیری از انفجارهای احتمالی استفاده می‌شود. در مقابل، گاز کلر بسیار خورنده، چسبناک و سمی بوده و از دتکتور کلر برای پیشگیری و تشخیص بسیار زودهنگام نشت احتمالی آن در صنایع شیمیایی استفاده می‌شود.
صنایع آرد و نان نیز معمولا برای کنترل انتشار برابر فسفین در سیلوها، از دتکتور گاز فسفین استفاده می‌کنند. این‌ها تنها مثال‌هایی محدود برای کاربرد گسترده از این نوع تجهیزات در صنعت هستند. با توجه به افزایش استفاده گازها در بسیاری از صنایع، ضرورت رعایت ایمنی در مورد خطرات ناشی از گازها الزامی است. برای کنترل این خطرات الزاما بایستی از سیستم های تشخیص گاز استفاده شود. سیستم تشخیص گاز باید بتواند تمام خطرات احتمالی را شناسایی کرده و به موقع هشدار دهد تا اقدامات لازم در جهت حذف آن، از محیط انتشار، انجام شود.
دلایل و اهمیت استفاده از دتکتور گاز
- یکی از مهم‌ترین اهداف این تجهیزات، حفظ ایمنی افراد است. گازهای سمی مانند مونوکسید کربن (CO)، جان میلیون ها نفر را در سراسر جهان می‌گیرد. به کمک این دستگاه، می‌توان این گازها را تشخیص داد و هشدار داد تا اقدامات لازم برای خروج افراد از محل انجام شود.
- در برخی محیط‌ها، احتمال وقوع انفجار به دلیل وجود گازهای قابل اشتعال وجود دارد. به عنوان مثال دتکتورهای گازی موجود در در صنایع نفت و گاز، کارخانجات شیمیایی و نیروگاه ها به‌طور معمول قادر به تشخیص گازهای قابل اشتعال مانند متان، پروپان، بوتان و هیدروژن هستند و در صورت تشخیص غلظت بالا، اقدامات لازم برای جلوگیری از انفجار را آغاز می‌کنند.
- دتکتورهای گازی به سیستم هشداردهی مجهز شده‌اند که در صورت تشخیص گاز خطرناک، هشداری به شکل صوتی یا نوری صادر می‌کنند.
- با استفاده از وسیله، می‌توان خسارات احتمالی وارده به افراد و تجهیزات را کاهش داد. با تشخیص زودهنگام گازهای خطرناک، اقدامات لازم می‌توانند انجام شوند تا خسارت‌های احتمالی به حداقل برسند.
سایر محصولات رامنار
