سیستم اطفا گازی آیروسل چیست؟

سیستم اطفا حریق آیروسل چیست؟

سیستم اطفا حریق گازی یا هواپخش (آیروسل) مثالی از سیستم های اطفا حریق می‌باشد که جایگزین سیستم اطفا آتش سوزی هالون 1301 و سیستم اطفا حریق کربن دی اکسید CO2 با فشار بالا است. این سیستم مشابه سیستم اطفا آتش گازی یا سیستم اطفا آتش سوزی شیمیایی خشک بر پایه ذرات می‌باشد.

در سیستم اطفا حریق آیروسل از ذرات بسیار ریز جامد و مواد گازی برای فرونشاندن آتش استفاده ‌می‌شود، ماده جامد و گازی بر اثر برخورد گرمازا ایجاد می‌شوند. بر اثر یک برخورد گرمازا، ذرات ریز آیروسل فشرده و گاز سیال از سیستم اطفا حریق آیروسل بیرون می‌آیند.

بر خلاف سیستم‌ های اطفا حریق گازی که گاز منتشر ‌می‌کنند و دست اندرکاران خاموش کننده شیمیایی خشک که از ذرات پودری به اندازه 150 – 25 میکرومتر ساخته شدند، سیستم اطفا حریق آیروسل فشرده از ذرات بسیار ریز با اندازه 10 میکرومتر تشکیل می‌شوند.

ذرات جامد آیروسل نسبت به عوامل خاموش کننده شیمیایی دارای جرم بسیار کمی می‌باشند، همین مورد باعث ماندگاری بیشتر آن در هوا می‌گردد. سیستم اطفا حریق آیروسل هنگام تخلیه در ناحیه محافظت شده پسماند کمتری از خود بر جای می‌گذارد.

در مقایسه با سیستم اطفا حریق شیمیایی خشک و سیستم اطفا شیمیایی تر (کپسول های آتش نشانی کف) که بایستی مستقیم به سمت شعله نشانه گیری شوند، آیروسل فارغ از در نظر گرفتن مکان و ارتفاع آتش سوزی قادر است توسط عمل مکانیکی، الکتریکی و یا الکترومکانیکی (ترکیبی) به سمت هدف پرتاب و باعث تاثیر فوری بر آتش سوزی و مهار آن شود.

خاموش کننده آیروسل

اطفاء حریق توسط آیروسل به میزان غلظت ذرات آیروسل در مقابل آتش سوزی بستگی دارد و مقدار مواد خاموش کننده، متعلق به مساحت ناحیه حفاظت شده و نوع خطر حفاظت شده است. هر چه سریع‌تر محیط حریق با آیروسل پوشانده شود عملیات اطفا حریق سریع‌تر انجام می‌شود.

طبقه بندی بر اساس نحوه فعال سازی

این سیستم اطفاء حریق بر اساس اینکه چطور فعال شده و شروع به اثرگذاری یا خاموش کردن شعله‌های آتش می‌کند، در 3 گروه قرار می‌گیرد.

1. کپسول آیروسل الکتریکی: در این کپسول‌ ها برای فعال سازی ذرات آیروسل، نیاز به اعمال یک شوک الکتریکی وجود دارد. برای فعال شدن اتوماتیک آیروسل، سیگنال از دتکتور به پنل کنترل (اتاق فرمان)فرستاده شده و سپس ولتاژی در حد 24 ولت به کانکتور کپسول می‌رسد. با دریافت این ولتاژ جزئی، سریعا و در مدت زمان 6 ثانیه کل ذرات آیروسل که در سیلندر کپسول وجود دارد،در محیط رها می‌شود.
2. کپسول آیروسل مکانیکی: در طراحی و توسعه این کپسول‌ها، تنها یک ضربه مکانیکی کافی است تا ذرات آیروسل مورد نظر فعال و آزاد شوند. کار این ضربه مکانیکی را یک فتیله‌ که به شعله آتش (در حد یک جرقه) حساس است، انجام می‌دهد. بنابراین به محض ایجاد کوچکترین جرقه، در عرض 3 ثانیه ذرات آیروسل آزاد می‌شوند.

      3.کپسول آیروسل حرارتی: یک حسگر حساس به درجه حرارت در حد 475 درجه، عملکرد این کپسول‌ها را تنظیم می‌کند. زمانی که دمای محیط به این حد برسد، محصول به شکل اتوماتیک فعال شده و اطفا حریق را انجام می دهد.
طبقه بندی بر اساس نحوه استفادهبر اساس نحوه استفاده از سیستم‌ های اطفا حریق آیروسل، آن‌ها به دو دسته ثابت یا قابل حمل تقسیم می‌شوند.در سیستم ثابت، تجهیزات لازم با یکی از نحوه فعالسازی‌ های مختلفی که گفته شد، در محل مورد نظر نصب می‌گردد. سپس بطور خودکار در هنگام بروز آتش سوزی فعال شده و تا رسیدن نیروهای آتش نشانی، به خاموش کردن آتش می‌پردازد.در مدل‌ های قابل حمل، از کپسول‌های اطفا حریق آیروسل استفاده می‌شود. این کپسول‌ها توسط نیروهای آتش نشانی بکارگرفته می‌شوند تا انواع گروه‌های آتش سوزی را مهار کنند.در کنار روش‌های کنترل و اطفا حریق، استفاده از پوشش ضد حریق هم نقش بسیار مهمی در بالا بردن حفاظت و ایمنی ساختمان در برابر آتش دارد. پوشش ضد حریق انواع مختلفی دارد و اجزای سازنده ساختمان را می‌پوشاند تا در هنگام وقوع آتش سوزی، احتمال تخریب زودهنگام سازه را تا حد زیادی کاهش دهد.

طبقه بندی بر اساس غلظت ذرات آیروسل

در این طبقه بندی، سیستم اطفا حریق گازی آیروسل می‌تواند متراکم یا پراکنده باشد. در سیستم‌های متراکم یا فشرده، غلظت ذرات آیروسل بیشتر است.

نحوه عملکرد سیستم اطفا حریق گازی آیروسل

آیروسل به عنوان یک ماده اطفاء حریق مؤثر به شمار می‌رود. این ماده با تداخل شیمیایی با پارامتر های آزاد آتش، احتراق مواد را مهار کرده و باعث خاموشی آتش می‌شود. از آنجایی که از ذرات نمک فلز قلیایی تشکیل شده است، این ذرات رادیکال‌های آزاد مواد در حال احتراق را به هم متصل کرده و از اکسیداسیون مجدد مواد جلوگیری می‌کنند.

به همین دلیل، دمای آتش کاهش پیدا می کند و در نهایت خاموش می‌شود. در عملیات اطفاء حریق، ذرات آیروسل به دلیل اندازه کوچکشان در هوا معلق می‌مانند و از شعله ور شدن مجدد آتش جلوگیری می‌کنند.

روش های مهار آتش سوزی

. کم کردن و ایزوله کردن ماده سوختنی

. کاهش حرارت

. کم کردن و ایزوله کردن اکسیژن

. مهار واکنش های زنجیره ای آتش

سیلندرهای آیروسل از ذرات بسیار ریز ترکیبات پتاسیم تشکیل شده اند، در صورت تحریک الکتریکی و یا حرارتی میان ذرات پتاسیم (K) از سیلندر بیرون می‌روند و با گازهای  CO2، N2 و یا بخار آب ادغام گردیده و تشکیل ماده اطفایی می‌دهند. ترکیبات پتاسیم به کمترین انرژی جهت یونیزاسیون نیاز دارند که‌ این انرژی بوسیله آتش تأمین می‌شود. با جذب انرژی ذرات جامد پتاسیم به بخش‌های کوچکتری تبدیل شده و یون‌های پتاسیم را آزاد ‌می‌نمایند.

یون‌های پتاسیم با هیدروکسید، هیدروژن و اکسیژن (OH، H، O) ادغام می شوند و مولکول‌ های بی خطری مانند پتاسیم هیدروکسید و آب ایجاد ‌می‌نمایند، براین اساس فارغ از کاهش اکسیژن، واکنش زنجیره‌ ای آتش سوزی متوقف می‌شود.

این سیستم ها می توانند در محیط های صنعتی مانند محل ذخیره سازی و پالایشگاه های نفت و گاز، اماکن اداری، انبار، کارگاه، دفاتر و آزمایشگاه ها، موتورخانه ها، اتاق‌های UPS، ترانسفورماتورها، سوئیچ ها، رله ها و سایر تاسیسات و تجهیزات الکتریکی، محیط های تجهیز شده با تجهیزات الکترونیکی، فرودگاه، هتل، مرکز خرید، موزه و کتابخانه، پارکینگ های زیرزمینی، اتاق‌های سرور، ایستگاه های مترو راه آهن، آپارتمان، گاراژ، وسایل نقلیه مانند موتور، محفظه داخلی اتومبیل و اتوبوس، و وسایل نقلیه با هدف ویژه دریایی و نظامی استفاده شوند.

مزایای سیستم اطفا حریق آیروسل

. تاثیر بر تمامی کلاس های آتش سوزی

. تاثیرگذار ترین سیستم اطفا حریق با دقت به وزت

. بهترین جایگزین برای هالون و غیر سمی

. عدم نیاز به لوله کشی و مخازن تحت فشار

. ایجاد کمترین آلودگی بعد از مهار آتش

معایب سیستم اطفا گازی آیروسل

همانطور که می دانید سیستم اطفا حریق آیروسل مزایای زیادی دارد، اما اشکالاتی نیز دارد که باید به آن توجه شود. این سیستم، ذرات آیروسل را به صورت خودکار تبخیر نمی‌کند و باعث انسداد نور و اختلال در عملکرد سیستم می‌شود.

. نمک های فلزی و اکسیدهای فلزی موجود در ذرات آیروسل می‌توانند سبب اتصال کوتاه در تجهیزات الکتریکی شده و به آن ها آسیب بزنند.

. این سیستم غیر قابل شارژ است و بعد از هر بار مصرف و اتمام تاریخ انقضاء ‌باید سیستم نو خریداری شود.

. در صورت خرابی و از کار افتادن مرکز کنترل قابلیت راه اندازی به صورت دستی را ندارد.

. امکان سرد آن کم است.

. به جهت ایجاد حرارت بالا برای مکان های پرخطر توصیه نمی‌شود.

. برای کلاس‌های آتش سوزی A،B،C دارای محدودیت است.

. ساخت حالت غبار در طول تخلیه باعث کاهش دید افراد شده و خروج آن ها را با مشکل مواجه می کند.

.